22-go sierpnia br. w Jerzyskach k/Łochowa odbyły się uroczystości związane z 77.rocznicą bitwy pod Jerzyskami i jednocześnie powiatowymi obchodami Święta Wojska Polskiego. W dniach 13 ? 15 sierpnia 1944 r. rozegrała się tam bitwa pomiędzy żołnierzami I Kompanii 32 Pułku Piechoty Armii Krajowej i w jej składzie oddziału Narodowych Sił Zbrojnych z Wołomina z przeważającymi siłami 7 Dywizji Piechoty Wehrmachtu.
Święto objęła Patronatem Honorowym Pani Marszałek Senatu Maria KOC. Uroczystości były dwuczęściowe. Pierwszą część stanowiła bardzo uroczysta polowa Msza Święta na leśnej polanie w Jerzyskach.
Mszy Świętej przewodniczył JE ks. Bp Piotr Sawczuk. Koncelebransami byli dwaj kapelani Armii Krajowej ks. prałat Tadeusz Osiński i ks. Stanisław Tylus SAC oraz proboszcz parafii w Jerzyskach ks. Marek Dąbrowski. 23. Baza Lotnictwa Taktycznego z Mińska Mazowieckiego wystawiła pododdział honorowy z pocztem sztandarowym oraz posterunek honorowy. Oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna WP i Chór ?Laudate Dominum? Parafii pw. św. Kazimierza w Łochowie. W mszy uczestniczyło kilkanaście pocztów sztandarowych na czele z pocztem Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻ Armii Krajowej, Koła Radzymin Obwodu ?Rajski Ptak? ŚZŻAK, Narodowych Sił Zbrojnych,
Solidarności ?Mazowsze?, kilku Ochotniczych Straży Pożarnych i większości łochowskich szkół. Organizatorem tej części był Urząd Miasta Łochów, Okręg Warszawa ? Wschód ŚZŻAK, Nadleśnictwo Łochów i OSP Łochów.
Drugą częścią uroczystości stanowiło kilkuwątkowe widowisko historyczne na łąkach obok leśniczówki Jerzyska, gdzie rozstawiono stoiska promocyjne: Wojskowej Komendy Uzupełnień z Mińska Mazowieckiego, 5. Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej, Nadleśnictwa Łochów.
Widowisko rozpoczęła rekonstrukcja zrzutu sześciu cichociemnych, , m.in. kpt./ppłk. Stanisława Sędziaka ,,Warty?, który urodził się w pobliskich Gwizdałach. Skoki odbyły się w warunkach zbliżonych do tych sprzed 79 lat ? z niskiego pułapu ok. 200 metrów i na spadochronach starego typu ? okrągłe czasze. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku por. Sędziak dowodził 8 kompanią 95 Pułku Piechoty. Przedostał się do Francji i następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie w strukturach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie dowodził plutonem w 3 Batalionie 1 Brygady Strzelców. Po ukończeniu kursu Wyższej Szkoły Wojennej, został mianowany oficerem dyplomowanym. 16 grudnia 1941 roku zgłosił się do służby w Polsce. Przeszedł szkolenie w zakresie dywersji, a następnie został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i awansowany do stopnia kapitana. Zrzucony do Polski w nocy z 3/4 września 1942 w sezonie operacyjnym ?Intonacja?, w operacji lotniczej ?Rheumatism?.
W Polsce został mianowany szefem sztabu Okręgu Nowogródek Armii Krajowej, a potem jego dowódcą. Pod jego komendą oddziały AK prowadziły setki akcji przeciwko Niemcom i Sowietom. Nie stawił się na organizowaną przez Rosjan 17 lipca 1944 w Boguszach ?odprawę? dla oficerów AK z okręgów Wilno i Nowogródek, dzięki czemu uniknął aresztowania przez NKWD. Po wojnie nadal walczył z Sowietami. Był szefem sztabu białostockiego okręgu AKO, a potem jego dowódcą. Pełnił funkcję zastępcy prezesa Obszaru Centralnego WiN. Został aresztowany 4 stycznia 1947 roku i osadzony w więzieniu na Mokotowie. Skazano go na śmierć, ale wyrok ten zamieniono później na dożywocie. Zwolniono go w 1957 roku. Zmarł w 1978 roku w Toruniu.
Cichociemni byli bohaterami. Byli ochotnikami gotowymi do najtrudniejszych zadań. Dlatego stawiamy ich za wzór. Szkoła Podstawowa w Gwizdałach od wielu miesięcy stawia za wzór Stanisława Sędziaka, który pierwsze trzy lata swojej edukacji odbył 100 lat temu w szkole w Gwizdałach.
Drugim wątkiem widowiska była Bitwy pod Jerzyskami. I Kompania 32 Pułku Piechoty Armii Krajowej została podzielona na trzy grupy aby zwiększyć szanse przebicia się przez pierścień obławy niemieckiej, wyposażonej w pojazdy pancerne i dysponujące znaczną przewagą liczebną. Zacięta walka rozgrywała się wśród scenografii zbudowanych zabudowań gospodarczych.
W całej akcji brało udział 50 osób w tym żołnierze niemieccy, żołnierze polscy, 2 pojazdy opancerzone, podwody konne, ludność cywilna.
Trzecim wątkiem widowiska były ostatnie godziny życia żołnierza wolności por. Hieronima Piotrowskiego ps. ?Jur?, ?Mohort?. 16 stycznia 1947 roku zginął por. Hieronim Piotrowski ?Jur? ? Prezes Obwodu WiN Ostrów Mazowiecka. Został zabity gdy zaskoczony przez Grupę Operacyjną UB/KBW na kwaterze, na której dochodził do siebie po długiej i ciężkiej chorobie. Ciężko ranny w nogę ostrzeliwał się pod rosnącą do dzisiaj gruszą, w pobliżu drewnianej chaty, która także przetrwała 74 lata i którą na potrzeby widowiska zbudowaliśmy na polanie.
Tegoroczne widowisko historyczne zorganizowali: Instytut Historyczny NN im. Andrzeja Ostoja Owsianego, Okręg Warszawa-Wschód ŚZŻAK, Miejski i Gminny Ośrodek Kultury w Łochowie i Urząd Miasta Łochów przy wsparciu Ministerstwa Obrony Narodowej, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i Starostwa Powiatowego w Węgrowie. Widowisko zostało entuzjastycznie odebrane przez ponad tysięczną widownię. Cieszy bardzo duży procent młodzieży. Wszyscy przestrzegali wyznaczonych przez organizatorów wytycznych sanitarnych.
W rekonstrukcji wzięli udział: Grupa Spadochronowa ,,Pathfinder Poland? oraz Członkowie Klubu Spadochronowego Sił Specjalnych; GRH XVI Okręg NZW Mazowsze Orzeł Tęcza; GH Niepodległość, 11 GO NSZ; Muzeum Techniki Wojskowej i Użytkowej w Bielanach Wąsach; Muzeum Sprzętu Militarnego Strzegom; Towarzystwo Pamięci 7-go Pułku Ułanów Lubelskich im. gen K. Sosnkowskiego; Projekt Herr 1943-1945; GRH AKO-WiN; GRH Die Walkure (u-umlaut); TRH Polska Walcząca.